Μια Ματιά Στο Μέλλον των Επόμενων Δεκαετιών
Η Τεχνητή Νοημοσύνη (ΤΝ) είναι ήδη αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής μας, από την υγεία και τις μεταφορές, μέχρι την ψυχαγωγία και τη βιομηχανία. Με τη ραγδαία εξέλιξή της, όμως, αναδύονται σοβαροί προβληματισμοί. Ποια είναι τα πιο ανησυχητικά σενάρια για το μέλλον της ΤΝ; Ας δούμε μερικές από τις πιο αμφιλεγόμενες εφαρμογές της, όπως προβληματίζουν ειδικούς σε όλο τον κόσμο.
1. Η Άνοδος των Αυτόνομων Όπλων
Η ανάπτυξη των αυτόνομων όπλων, ειδικά στον στρατιωτικό τομέα, προκαλεί ανησυχίες για τον αυξανόμενο ρόλο της ΤΝ στην κατασκευή και χρήση όπλων. Η οργάνωση “Human Rights Watch” προειδοποιεί ότι μέχρι το 2030, η ανάπτυξη και χρήση των αυτόνομων όπλων μπορεί να είναι εκτός ελέγχου. Ερευνητές εκτιμούν ότι το 25% των στρατιωτικών δαπανών στο μέλλον θα κατευθύνονται στην ανάπτυξη αυτόνομων συστημάτων και drones, δημιουργώντας αυξανόμενο κίνδυνο για την αυτονομία των επιθέσεων. Επιπλέον, το “Project Maven” του Πενταγώνου επενδύει 10 δισεκατομμύρια δολάρια στην τεχνολογία αναγνώρισης εικόνας και ΤΝ για στρατιωτικούς σκοπούς, γεγονός που επισημαίνει τη σοβαρότητα του κινδύνου ανεξέλεγκτων επιθέσεων.
2. Απώλεια Εργασίας και Κοινωνικές Ανισότητες
Η αυτοματοποίηση που προωθεί η ΤΝ αναμένεται να προκαλέσει εκτεταμένη ανεργία. Σύμφωνα με έκθεση της McKinsey Global Institute, έως το 2030, περίπου 800 εκατομμύρια θέσεις εργασίας παγκοσμίως θα μπορούσαν να αντικατασταθούν από ρομπότ και αλγόριθμους. Στις ΗΠΑ, σύμφωνα με το “Brookings Institution”, 36% των θέσεων εργασίας είναι ευάλωτες στην αυτοματοποίηση, κυρίως στους τομείς της παραγωγής, της διοίκησης και της εξυπηρέτησης πελατών. Επιπλέον, ο τομέας των logistics, με παραδείγματα όπως το “Amazon Robotics”, έχει μειώσει τη ζήτηση για ανθρώπινη εργασία, με τα ρομπότ να εκτελούν το 75% των εργασιών αποθήκευσης και διαχείρισης παραγγελιών.
3. Η Απειλή των Deepfakes και της Παραπληροφόρησης
Η τεχνολογία των deepfakes μπορεί να προκαλέσει σοβαρές επιπτώσεις στην πολιτική και την κοινωνία. Μια έκθεση της “University of Oxford” εκτιμά ότι το 2025, τα deepfakes θα χρησιμοποιούνται σε σχεδόν το 90% των ψευδών ειδήσεων, επηρεάζοντας έτσι εκλογικές διαδικασίες και κοινωνικές αντιπαραθέσεις. Στην περίπτωση των εκλογών του 2024 στις ΗΠΑ, υπολογίζεται ότι η χρήση deepfakes για την παραπλάνηση των ψηφοφόρων αυξήθηκε κατά 150% σε σχέση με τις προηγούμενες εκλογές του 2020. Η χρήση των deepfakes έχει αυξηθεί δραματικά τα τελευταία χρόνια. Το 2023, οι κακόβουλες ενέργειες με deepfake αυξήθηκαν κατά 3.000%, με σχεδόν 500.000 τέτοια βίντεο και ήχοι να μοιράζονται μέσω κοινωνικών δικτύων, σύμφωνα με τη Deep Media και την Keepnet (2024).
4. Η Αύξηση της Ασφάλειας στον Κυβερνοχώρο και οι Κίνδυνοι της Κυβερνοεπίθεσης
Η ΤΝ παρέχει τη δυνατότητα ενίσχυσης της κυβερνοασφάλειας, αλλά ταυτόχρονα ενισχύει και τις κυβερνοεπιθέσεις. Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Κυβερνοασφάλειας (ENISA), το 2024, οι επιθέσεις με τη χρήση ΤΝ και machine learning θα μπορούσαν να αυξήσουν την αποτελεσματικότητα των κυβερνοεπιθέσεων κατά 40%. Το “WannaCry” ransomware του 2017 είχε προκαλέσει ζημιές 4 δισεκατομμυρίων δολαρίων σε 150 χώρες, ενώ οι επιθέσεις που καθοδηγούνται από ΤΝ στοχεύουν πλέον και σε κρίσιμες υποδομές όπως τα νοσοκομεία και τα δίκτυα ηλεκτροδότησης, με ετήσια αύξηση 25% στις κυβερνοεπιθέσεις που στοχεύουν σε τέτοιες υποδομές.
5. Η Υποταγή της Ανθρωπότητας στους Υπολογιστές
Η ανάπτυξη της “γενικής νοημοσύνης” (AGI) μέσω της ΤΝ μπορεί να οδηγήσει σε πλήρη αυτονομία των υπολογιστών. Εκτιμάται ότι η AGI μπορεί να συμβεί γύρω στο 2050, σύμφωνα με το “Future of Life Institute”, αλλά οι συνέπειες μπορεί να είναι σοβαρές ακόμα και πριν φτάσουμε σε αυτό το σημείο. Έχουν υπάρξει προβλέψεις ότι μέχρι το 2040, το 60% των στρατηγικών αποφάσεων σε επιχειρηματικούς και πολιτικούς τομείς θα λαμβάνονται από τεχνητές νοημοσύνες, ενώ η “Singularity” μπορεί να επιφέρει αλυσιδωτές αλλαγές στην κοινωνία, καθιστώντας τον άνθρωπο δευτερεύοντα παράγοντα στη λήψη αποφάσεων.
6. Προβλήματα Ηθικής και Διακυβέρνησης
Η ΤΝ προκαλεί σοβαρά ηθικά και νομικά ζητήματα, ειδικά όταν αναλαμβάνει ρόλους όπως η απονομή δικαιοσύνης ή η αναγνώριση προσώπων. Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, το 2023, το 25% των δικαστικών αποφάσεων σε χώρες όπως οι ΗΠΑ και η Βρετανία χρησιμοποιούν αλγορίθμους, ενώ η “AI Now Institute” εκτιμά ότι 12% των περιπτώσεων έχουν προκαλέσει δικαστικά λάθη λόγω της χρήσης αλγορίθμων. Η “American Civil Liberties Union” (ACLU) προειδοποιεί ότι η χρήση της ΤΝ στην αναγνώριση προσώπων έχει αυξήσει τα ποσοστά ψευδών ταυτοποιήσεων σε μειονότητες, με πιθανές συνέπειες για την ατομική ελευθερία και τα ανθρώπινα δικαιώματα.
7. Η Απειλή της Εξαφάνισης της Ανθρωπιάς
Η έντονη ενσωμάτωση της ΤΝ στην καθημερινότητα μπορεί να οδηγήσει σε κοινωνική απομόνωση και αύξηση της ψυχικής ασθένειας. Σύμφωνα με την “World Health Organization” (ΠΟΥ), το 2023, οι αριθμοί των ατόμων που βιώνουν κοινωνική απομόνωση αυξάνονται κατά 15% σε χώρες με υψηλή τεχνολογική ενσωμάτωση. Η επίδραση της τεχνολογίας στην ψυχική υγεία αναμένεται να είναι ακόμη πιο έντονη τα επόμενα 10 χρόνια, με τα ποσοστά μοναξιάς και κατάθλιψης να ενδέχεται να αυξηθούν κατά 20%.
8. Η Ενσωμάτωση Τεχνολογίας στο Ανθρώπινο Σώμα
Σύμφωνα με τις τελευταίες έρευνες, η ραγδαία πρόοδος της νευροτεχνολογίας και της βιομηχανίας εμφυτευμάτων αναμένεται να έχει καταλυτικές συνέπειες για την κοινωνία τα επόμενα 10 χρόνια. Οι τεχνολογίες αυτές θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε έναν κόσμο όπου τα ανθρώπινα σώματα θα συνδέονται άμεσα με τις ψηφιακές πλατφόρμες και δεδομένα, μέσω εμφυτευμάτων που παρακολουθούν την υγεία, τις σκέψεις και τις κινήσεις μας. Έτσι, η πιθανότητα της αδιάκοπης παρακολούθησης και του ελέγχου της προσωπικής ζωής από κυβερνήσεις και εταιρείες καθίσταται ολοένα και πιο ρεαλιστική. Μάλιστα, προβλέπεται ότι έως το 2030, περισσότερο από το 5% του παγκόσμιου πληθυσμού θα έχει δεχτεί κάποια μορφή εμφυτεύματος, σύμφωνα με μελέτες της International Federation of Robotics. Με την πρόοδο αυτή, η ιδιωτικότητα μπορεί να γίνει έννοια του παρελθόντος, με τον κίνδυνο το ανθρώπινο σώμα να γίνει μια “έξυπνη συσκευή” που παρακολουθείται και ελέγχεται συνεχώς. Οι συνέπειες αυτής της τεχνολογικής εξέλιξης ενδέχεται να οδηγήσουν σε σοβαρούς κινδύνους για την προσωπική ελευθερία, με τις εταιρείες και τις κυβερνήσεις να αποκτούν τη δυνατότητα να επηρεάζουν και να διαμορφώνουν τις επιλογές των ατόμων, δημιουργώντας έναν κόσμο όπου η ιδιωτική ζωή, οι σκέψεις και τα συναισθήματα είναι υπό έλεγχο.
Συμπέρασμα
Η Τεχνητή Νοημοσύνη φέρνει μοναδικές ευκαιρίες, αλλά και σοβαρούς κινδύνους. Η ανθρωπότητα πρέπει να προβληματιστεί για την πορεία ανάπτυξης και χρήσης της ΤΝ, διασφαλίζοντας ότι η τεχνολογία θα παραμείνει στα χέρια μας και δεν θα απειλήσει την ανθρώπινη ελευθερία.
Σωτήρης Ευσταθιάδης – Φοιτητής Οικονομικών Πα.Μακ.
